مفهوم زنجیره ارزش
یک زنجیره ارزش در واقع مجموعه‌ای از فعالیت‌هاست که یک شرکت فعال در صنعت خاص انجام می‌دهد تا یک کالا یا خدمت ارزشمند را تحویل مشتریان دهد. این مفهوم نخستین بار توسط مایکل پورتر در حوزه مدیریت کسب وکار و سال ۱۹۸۵ در کتاب «Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance» مطرح شده است.
همانگونه که در شکل بالا نیز رویت می‌شود، ایده اصلی زنجیره ارزش برمبنای دید فرآیندی و سیستمی از سازمان‌های تولیدی و خدماتی دارای ورودی‌ها، فرآیندهای انتقال و خروجی‌های مختص به خود می‌باشد. این سه مورد شامل به دست آوردن و مصرف منابع (پول، نیروی کار، مواد، تجهیزات، بناها، مدیریت و سازمان دهی) است. در زنجیره ارزش پورتر، جریان ورودی از منابع، عملیات، جریان خروجی مواد، بازاریابی و فروش و خدمات جز فعالیت‌های پایه‌ای است. فعالیت‌های ثانویه در این مدل شامل تدارک مواد، مدیریت منابع انسانی، توسعه فناوری و زیرساخت‌های شرکت می‌باشد.
:white_check_mark: زنجیره ارزش جهانی
در دنیای به هم پیوسته امروزی و با توسعه تجارت جهانی و حضور موثرتر شرکتهای چندملیتی (MNEs) در بازارهای ملی و بین المللی، این شرکت ها در حال ایجاد و توسعه زنجیره‌های ارزشی در سطح جهان و یا زنجیره ارزش جهانی (Global Value Chain) هستند تا به این ترتیب برای افزایش کارایی و افزایش سود بخش‌های تحقیق و توسعه و یا تولید صنعتی و یا مونتاژ و بازاریابی و برندینگ خود را بسته به هزینه‌های جاری و ثابت در کشورهای مختلفی مستقر می‌نمایند.
برای نمونه شرکتهای بین المللی مستقر در اروپا، آمریکا و ژاپن که سازنده بسیاری از محصولات پرطرفدار رایانه ای چون تلفن های هوشمند، رایانه های قابل حمل، کنسول های بازی و غیره هستند کارخانجات تولید خود را در جنوب شرق آسیا و یا آمریکای لاتین مستقر می‌نمایند یا بخش پشتیبانی و پاسخگویی تلفنی به نیاز مشتریان را به کشور هندوستان منتقل می‌کنند تا هزینه‌های مرتبط با نیروی کار را حداقل نمایند. در این بین کشورهای در حال توسعه دیگر نیز به منظور جذب بیشتر شرکتهای بین المللی هرساله با کاهش مالیات برای شرکتهای بزرگ و یا ارائه مشوق‌های مالی و مالیاتی برای استقرار بخش تولید و تحقیق و توسعه درصدد افزایش تولیدات و صادرات صنعتی و جهش فناوری داخلی خود هستند. (شکل زیر)
نویسنده: امین قاسمی
کالاحراج